Spacer rozpoczynamy na placu PCK przy Mrągowskiej Syrence. Rzeźbę wykonał Philippe Brodzki pochodzący z Belgii. Pierwsze kroki kierujemy na Plac Unii Europejskiej i dochodzimy do jeziorka Magistrackiego.

A teraz możemy iść pod górkę - wspinamy się ul.Spacerową do Parku Sikorskiego, dawniej zwanym wzgórzem Jaenike i zatrzymujemy się przy wieży Bismarcka. Wzgórze Jaenike to najwyższy punkt Mrągowa, nazwa przypomina o burmistrzu Hermanie Jaenike, który dbał o estetyczny wygląd miasta. Wieża Bismarcka jest najlepiej zachowana w województwie warmińsko - mazurskim. Na terenie Polski istnieje obecnie 17 wież Bismarcka. Przed II wojną światową teren Parku Sikorskiego był popularnym miejscem imprez kulturalnych. W parku znajduje się zabytkowy cmentarz ewangelicki oraz mogiły żołnierskie.

A teraz ul. Brzozową dochodzimy do centrum Mrągowa. Zatrzymujemy się przy Ratuszu, który, jest centralnym punktem mrągowskiego rynku. W Ratuszu mieści się obecnie Urząd Stanu Cywilnego, Oddział Muzeum Warmii i Mazur oraz organizacje społeczne. Codziennie o 12.00 i 18.00 można usłyszeć z wieży ratusza hymn Mrągowa. Przy ratuszu od strony ul. Mały Rynek mieści się budynek dawnego aresztu sądowego. Kierujemy wzrok na Strażnicę Bośniacką, jest to szachulcowy budynek, jeden z najstarszych w mieście. Rozejrzyjmy się dookoła: Wielki Rynek, obecny plac Kajki, wybrukowano w roku 1856.

Centrum Mrągowa to przede wszystkim zabytkowe kamieniczki, położone przy brukowanych ulicach, które odzwierciedlają klimat dawnego mazurskiego miasteczka. Jednym z najstarszych dobrze zachowanych budynków jest kamienica przy ul. Mały Rynek, w której mieści się apteka „Pod Orłem”, założona w 1819 r. przez aptekarza Graape. Jest to najstarsza apteka w Mrągowie.

Spod Ratusza przechodzimy na plac Jana Pawła II, proszę sobie wyobrazić, że do 1945 roku stały tu szeregi kamieniczek. W latach 60-tych XX wieku teren przekształcono w zielony skwer. Od 2000 r. stoi tu pomnik Jana Pawła II, zaprojektowany przez olsztynianina Wiesława Kaczmarka, a po obydwu stronach dwa pomniki przyrody: dęby piramidalne. Przy skwerze możemy podziwiać kamienicę z cebulastą wieżyczką, w której przed II Wojną Światową mieszkał rabin i miał tu sklep odzieżowy. Na końcu skweru znajduje się molo z widokiem na jezioro Czos i amfiteatr.

Pójdźmy teraz w prawą stronę na ulicę Roosevelta… Niedaleko znajduje się cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego. Pierwotnie budynek był synagogą, którą wzniesiono w latach 1895-1896. Odebrano ją gminie żydowskiej podczas Nocy Kryształowej w 1938 r. Następnie mieściły się w budynku dwie klasy szkoły podstawowej, magazyn materiałów budowlanych. Obecnie służy parafii prawosławnej.

A teraz czas na ewangelicki zabytek sakralny, ponownie musimy przejść przez plac Jana Pawła II, żeby ujrzeć murowany kościół. Obecny kościół zbudowano w miejsce drewnianego XV-wiecznego kościoła. Dzisiejszy kształt architektoniczny został nadany budowli w 1734 r. Wieża jest starsza, być może XVI-wieczna. Kościół ewangelicki w Mrągowie jest typowym przykładem budownictwa sakralnego dawnych Prus Wschodnich. Podstawowym jego wyróżnikiem jest ścisła harmonia z otaczającym krajobrazem. Kościół parokrotnie przebudowywano. W 1885 r. dobudowano absydę. Po 1945 r. kościół niszczał. Jego odbudowa zaczęła się w 1952 r. Pierwsze nabożeństwo po wojnie odprawiano w odbudowanym kościele 8 października 1961 r. Do 1786 r. w pobliżu kościoła był cmentarz. Cmentarz przykościelny znajdował się przy południowym wejściu, w miejscu gdzie obecnie rośnie "Dąb Pokoju" zasadzony w roku 1871 dla uczczenia poległych w wojnie Prusko - Francuskiej.

Za kościołem znajduje się okazały Dąb Plebiscytowy, posadzony po 1920 r. Ulica Królewiecka (dawny trakt handlowy do Królewca) zaprowadzi nas do kolejnego sakralnego zabytku, jakim jest kościół katolicki św. Wojciecha. Do czasu wybudowania kościoła gmina katolicka dzierżawiła miejsce nad apteką „Pod orłem” do odprawiania nabożeństw. Kościół zbudowano w stylu neogotyckim w 1860 r., na ziemi dawnej należącej do bogatej mrągowskiej wdowy, Justyny Timnik, która po śmierci przekazała swoje dobra gminie katolickiej. W latach 1892 - 1896 kościół rozbudowano i wyposażono w wieżę. W 1894 roku zakład witrażowy Heinricha Oidtmanna z Linnich zrealizował oszklenie prezbiterium nowo zbudowanego katolickiego kościoła św. Wojciecha w Mrągowie. Do dziś zachowały się oryginalne witraże. Do Justyny Timnik należał również budynek przy ul. Królewieckiej, w którym mieściła się dawna plebania, dziś jest tu kancelaria i biblioteka parafialna.

Kolejnym punktem spaceru jest okazały budynek Urzędu Miasta. Reprezentacyjną budowlę, gdzie mieści się siedziba władz miasta, gminy i powiatu wzniesiono w stylu neorenesansu w 1912 r.. Po drugiej stronie ulicy znajduje się sąd, to neogotycki budynek z 1898 r., zbudowany z czerwonej cegły, zaprojektował architekt Kakowski. W latach przedwojennych za sądem było więzienie, które spłonęło po wojnie. Do czasu wybudowania sądu, biura i sale sądowe mieściły się w ratuszu.

Przejdźmy teraz do Parku Lotników, który znajduje się za Urzędem Miasta, spójrzmy na jezioro Czos, które ma powierzchnię 2,79 km2, głębokość 42,6 m linię brzegową długości ok. 15 km. Jest położone na szlaku kajakowym rzeki Dajny oraz należy do Wielkiej Rynny Mrągowskiej, w skład której wchodzą następujące jeziora: Wągiel, Wierzbowskie, Czos, Kot, Juno, Kiersztanowskie, Śpigiel i Dejnowa. Nad Czosem góruje Półwysep Czterech Wiatrów (184 m n.p.m.).

Na tym kończymy naszą trasę spacerową, ale proponujemy jeszcze Państwu wizytę w Western City Mrongoville, w ciągu pół godziny mogą Państwo zasmakować Dzikiego Zachodu!